De Affligemse priorij te Bornem:

Omstreeks 1100 stichtte Wenemar, een Gentse Burggraaf in Bornem een Abdij van reguliere koorheren, die hij begiftigde met tienden, gronden en een landgoed te Buggenhout.

De kloosteroverste zou ook parochiepriester zijn. De Bisschop van Kamerijk bekrachtigde in 1101 de schenking en bepaalde dat de kanunniken vrij hun overste konden kiezen. Maar na enkele jaren kende de abdij veel tegenspoed. De kanunniken moesten na plunderingen op de vlucht. Om de ondergang van de abdij te voorkomen vroeg Abt Siegfried in 1120 de inlijving bij Affligem onder abt Fulgentius. Zo werd Abt Siegfried de eerste Bendictijnenprior van Bornem.

Pedro Coloma liet een landgoed bouwen op de locatie van het latere kasteel van Bornem. Hij is ook de bouwheer van het Sas van Bornem (1589-1592) dat scheepvaart mogelijk maakte tussen de Schelde en de Oude Schelde en droeg daarmee bij tot de economische ontwikkeling van Bornem. Dit sas is de oudste nog bewaarde mechanische sluis in België.

In 1603 richtte Pedro Coloma er het Klooster van het Heilig Kruis op om er de relieken van Heilig Kruis die hij bezat te bewaren. Het klooster zou vanaf 1856 voor de godsdienstvervolging vluchtende Engelse dominicanen opvangen en in 1836 de Sint-Bernardusabdij van Bornem worden.

De priorij bleef tot aan de opheffing tijdens de Franse omwenteling, eind 19e eeuw, bestaan als een afhankelijke priorij van Affligem. De priors werden niet verkozen doch aangesteld door de abten van Affligem.

De Abdij van Bornem is heden ten dage een bewaarplaats van een indrukwekkende verzameling kunstobjecten. De abdijbibliotheek is één van de belangrijkste erfgoedbibliotheken van de provincie Antwerpen en bevat meer dan 34.000 werken en manuscripten vanaf de 15e eeuw.

Het absolute hoogtepunt van de abdij is de historische bibliotheek uit 1872. Ze telt twee verdiepingen en is een heuse pronkbibliotheek. In de leeszaal staan twee rijen zware houten lessenaars met schuin oplopend blad om de zware boeken comfortabel te kunnen lezen. 

De bibliotheek bevat om en bij de 35000 werken die met monnikengeduld gearchiveerd en gerestaureerd werden. Ze is uniek in haar soort en herbergt een uitgebreide collectie, met boeken uit de 15de eeuw en oude handschriften met miniaturen uit de 13de en 14de eeuw. Enkele bijzondere werken zijn onder meer de Nederduytse bijbel, het eerste gedrukte Nederlandstalige boek, het bijzonder mooie handschrift Manuele Pietatis en de zeldzame atlassen van Willem Blaeu uit het begin van de zeventiende eeuw. 

Zoals in vele kloosterbibliotheken is er ook hier een “hel” waar verboden, ketterse, immorele of verdachte boeken achter slot werden bewaard. In de bibliotheek van Bornem is de hel tot op vandaag een aparte kast, afgesloten met kippengaas.